Stanisław Goździkowski 1894 - 1941

Urodzony -a 10.6.1894 w Julkowo
Zmarł -a 6.12.1941 w Hartheim

Biografie

Stanisław Goździkowski urodził się w Julkowie. Wraz z żoną i trojgiem dzieci mieszkał we wsi Osiek nad Wisłą w powiecie toruńskim, gdzie pracował jako nauczyciel w szkole powszechnej. 17 października 1939 r. niemieckie grupy operacyjne (Einsatzgruppen) oraz tzw. Selbstschutz (członkowie mniejszości niemieckiej) przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję zwalczania polskiej inteligencji i pod pretekstem omówienia spraw oświaty zaprosiły nauczycieli z okolic Lipna na konferencję, po czym aresztowały wszystkich przybyłych. Łącznie ujęto 72 nauczycieli i umieszczono ich w obozie koncentracyjnym w Hohenbruch w Prusach Wschodnich. Stamtąd Stanisław trafił, podobnie jak wielu innych nauczycieli, do obozu przejściowego w Działdowie (Soldau). 18.04.1940 r. przewieziono go do KZ Dachau a 26.05.1940 do Mauthausen. Tylko nieliczni aresztowani w tej akcji nauczyciele zdołali przeżyć katorgę KZ. Na podstawie zaświadczenia lekarza obozowego Stanisław umarł 10.12.1941 r. w Gusen na embolię (zatorowość żył). Tuż przed wigilią tego samego roku komendantura obozowa wysłała do żony Anny zawiadomienie o śmierci, ale prawdopodobnie z wynikłej przeprowadzki, jej go nie dostarczono, w wyniku czego w 1951 r. w Sądzie Grodzkim w Lipnie miała miejsce sprawa o uznanie Stanisława za zmarłego.

 

Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

 

Źródła:

· Kartoteka Stanisława Goździkowskiego, w: Instytut Pamięci Narodowej, IPN GK 629/1076 (Zespół: Gestapo Zichenau)

· Akta Sądu Grodzkiego w Lipnie 1945-50, Akta w sprawie stwierdzenia zgonu dot. Stanisław Goździkowski, w: Instytut Pamięci Narodowej Bydgoszcz, IPN By 115/728

· Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej Policji Bezpieczeństwa w Polsce – Intelligenzaktion, Warszawa 2009, s. 180.

 

Pozycja w sali