Władysław Nowikowski 1905 - 1941

Urodzony -a 7.6.1905 w Suwałki
Zmarł -a 18.8.1941 w Hartheim

Biografie

Mój dziadek Władysław Nowikowski urodził się 7 czerwca 1905 roku w Suwałkach na terenie ówczesnego zaboru rosyjskiego. Jest jednym z pięciorga dzieci Wincentego, pracownika kolei i Ludwiki z domu Życzkowskiej. Po ukończeniu Liceum Pedagogicznego w Suwałkach Władysław Nowikowski pracuje ( już w niepodległej Polsce) jako nauczyciel w Szkole Powszechnej w Wiżajnach. W Suwałkach poznaje swoją przyszłą żonę, także nauczycielkę Wandę Mikielkiewicz ( córkę Józefa, leśnika i urzędnika i Marii z Pietkiewiczów). Zawierają ślub w roku 1926 w Wiżajnach a w roku 1929 rodzi się syn Lech ( Leszek) a parę lat później w roku 1932 - Wiesław ( Wiesiek). Wraz z wybuchem wojny Władysław jest powołany do wojska a po demobilizacji wraca wraz z żoną i dziećmi do domu rodzinnego w Suwałkach. W dniu 20 kwietnia 1940 zostaje aresztowany przez Gestapo podczas przeprowadzonej akcji masowych aresztowań suwalskiej inteligencji i wywieziony do Niemiec. Nieliczne listy, które otrzymuje Wanda wskazują na kolejne miejsca pobytu; ostatnim jest obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen. We wrześniu 1941 roku Wanda otrzymuje list od władz niemieckich informujący o śmierci Władysława. Jako powód wymieniony jest atak serca. Po zakończeniu wojny moja babcia Wanda, pracuje żeby utrzymać rodzinę i zajmuje się wychowaniem synów. Umiera na raka w 1953 roku w wieku 50 lat. Nigdy nie poznała prawdziwej przyczyny śmierci męża. Pochowana jest w rodzinnym grobie Nowikowskich przy ul. Bakałarzewskiej w Suwałkach gdzie umieszczona jest płytka upamiętniająca Władysława.

Dopiero po wielu latach (w roku 2002 i 2008) dzięki moim poszukiwaniom przez Organizację Czerwonego Krzyża udaje się uzyskać od władz austriackich kopie dokumentów potwierdzających prawdziwe okoliczności śmierci Władysława:

- 4 maja 1940 Władysław jest wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen (numer obozowy 24813)

- 27–31 maja 1940 Władysław jest przewieziony do koncentracyjnego obozu pracy Mauthausen-Gusen (numer obozowy 2453)

- 18 sierpnia 1941 Władysław jest przewieziony do komory gazowej w zamku Hartheim

- 13 września 1941 niemiecka oficjalna data śmierci. 

 

Wojciech Nowikowski, wnuk, London 2023

Pozycja w sali