Jerzy Lewestam 1898 - 1944

Urodzony -a 17.1.1898 w Leningrad / Sankt-Peterburg
Zmarł -a 3.8.1944 w Hartheim

Biografie

Kpt. Jerzy Lewestam

pseudonimy „Sewer”, „Paweł”, „Krystyna”

Urodził się 17 stycznia 1898 r. w Sankt Petersburgu. Z dniem 1 stycznia 1921 r. został awansowany do stopnia porucznika.

Od 1923 r. do 1928 r. służył w 86 Pułku Piechoty stacjonującym w Helenowie koło Mołodeczna.

Następnie służył w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Toruniu, zaś od 1 kwietnia  1928 r. został przydzielony do 63 Pułku Piechoty w Toruniu.

W 1928 r. został odznaczony Francuskim Krzyżem Wojennym.

W dniu 11 kwietnia 1933 r. został przydzielony do Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), w którym od 22 marca 1934 r. do 1936 r. był dowódcą kompanii granicznej „Druja” batalionu KOP „Słobódka” w Słobódce.

W czasie II wojny światowej żołnierz Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej.

Od kwietnia 1942 r. po aresztowanym Mieczysławie Rutkowskim „Goszczyńskim” objął dowództwo sekcji „Zachód” Centralnej Sieci Wywiadowczej „Stragan” Komendy Głównej ZWZ-AK.

Został aresztowany 18 września 1942 r. w Warszawie i osadzony w więzieniu przy ul. Dzielnej tzw. Pawiaku.

W dniu 25 sierpnia 1943 r. został z Pawiaka wysłany transportem do KL Auschwitz (nr 139114), a następnie do KL Mauthausen, a stamtąd do KL Gusen.

Zginął 3 sierpnia 1944 r. w Schloss Hartheim, gdzie zabijano słabych fizycznie więźniów obozu. Grób symboliczny Jerzego Lewestama znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 23).

 

Bartłomiej Szyprowski

 

Bibliografia:

1. Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Bernarda i Haliny Zakrzewskich, sygn. 77, Relacja pracowniczki „Straganu”- „Tusi”, bez daty, bez paginacji;

• sygn. 86, Wojciech. Stanisławski, Uwagi do opracowania Wd-67 – Marcjanna, Kraków 24 maja 1967 r., k. 1;

2. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej,

• sygn. IPN GK, 105/268, Raport referatu IV A 3 b  KdS Krakau nr 1840/42, 30 X 1942 r., k. 18;
• sygn. IPN GK, 687/793, Raport nr 5000/42 Wydziału IV  E5 Komendy Głównej Gestapo z Berlina, 8 I 1943 r., k.  97;

3. Arolson Archives,

• sygn. 1.2.2.1, Raport referatu IV A 3 b  KdS Krakau nr 1840/42, 30 X 1942 r.;

4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 5 z 11 IV 1933 r., s. 95;

5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 14 z 5 XI 1928 r., s. 338;

6. Rocznik Oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 324, 393;

7. Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1923, s. 373, 451;

8. Rocznik Oficerski 1928, Warszawa 1928, s. 148, 250;

9. Rocznik Oficerski 1932, Warszawa 1932, s. 88, 591;

10. R. Domańska, Pawiak więzienie…, s. 251, 348;

11. Księga pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940-1944, t. II, red. nauk. F. Piper, I. Strzelecka, Warszawa-Oświęcim 2000, s. 701;

12. A. Konieczny, Rozbicie wrocławskiej grupy Wywiadu Ofensywnego Komendy Głównej ZWZ-AK („Stragan”), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1973, nr 1, s. 86;

Pozycja w sali