Vicente Martí López 1911 - 1941 Editar
Nacido 18.7.1911 en Burriana
Muerto 29.11.1941 en Gusen
Biografía
Vicente Ramón Martí López wurde am 18. Juli 1911 geboren, jedoch erst am 19. beim Personenstandsregister angemeldet. Seine Eltern waren Ramón Martí Fuster und Carmen López Veral, wohnhaft in Les Alqueries del Millars, Borriana. Er hatte drei jüngere Geschwister namens Bautista, Josefina und Carmen. Am 5. August 1936 heiratete er standesamtlich Dolores Llopis Traver, und gemeinsam zogen sie in die Calle de Santa Elena Nr. 13 in Borriana. Er war von Beruf Landwirt.
Vicente Ramón Martí López wurde bei der Ebro-Schlacht verwundet und nach Barcelona evakuiert. Als sich die aufständischen Truppen näherten, wurde er im Februar 1939 bis zur französischen Grenze gebracht. Dank der von der Familie Martí Valls erhaltenen Briefe kann fast sein gesamter Aufenthalt in Frankreich nachverfolgt werden. Zwischen dem 8. Mai 1939 und dem 2. Juni 1940 schrieb er insgesamt elf Briefe, einen an seine Tante Josefa María, Jomarieta, die anderen zehn an seinen Bruder Bautista, Batiste. Ein paar Briefe Batistes wurden an den Absender zurückgeschickt, da der Empfänger nicht auffindbar war, und in einem weiteren unvollständigen Brief (Entwurf), in dem Batiste bat, seinen Bruder abholen zu können, erzählt er von sich und den familiären Umständen im Wissen, dass die Deutschen Vicente gefangengenommen haben und seitdem keine weitere Nachricht von ihm erhalten wurde.
Zunächst wurden seine schweren Verletzungen im Flüchtlingshospital in der Rue Saint-Sébastien Nr. 66 im 3. Stock, Saal 15, in Marseille behandelt. Danach wurde er ins Aufnahmelager für spanische Flüchtlinge und weiter ins Krankenhaus Ancenis in der Region Loire gebracht. Von dort ging es weiter ins Château La Roche de Beaulieu in der Region Nouvelle-Aquitaine. Obwohl seine Wunden noch nicht geheilt waren, wurde er ins Flüchtlingslager Saint-Cyprien in die Straße G, Baracke 25, Kompanie 52, gebracht. Am 24. September 1939 kam er nach Argelès-sur-Mer ins Lager Nr. 3, Baracke 370, wo er bis zum 9. März 1940 blieb, als er in die 1. Sektion überstellt wurde. Von Argelès kam er nach Chalvignac im Arrondissement Mauriac im Département Cantal. Ab Mai 1940 erhielt die Familie keine Briefe von Vicente Ramón mehr.
In den Briefen ist zu lesen, wie er versucht, seinem Bruder Batiste die Sorgen wegen seiner Wunden zu nehmen. Auf Bestehen seines Bruders berichtet er aber schließlich, dass er ein Bein nicht mehr gebrauchen könne und, ohne auf nähere Details einzugehen, Knochenteile vom Fuß und vom Bein amputiert worden waren. In einem Anflug von Niedergeschlagenheit gibt er zu, dass er nutzlos sei und, anstatt nach Spanien zurückzukehren und zu betteln, er lieber dort bleibe, wo er ist. Trotz der sich zuspitzenden dramatischen Lage entbehrt sein Brief nicht einer gewissen Komik, um die gespannte Stimmung zu lösen: Er erzählt Witze und spielt die Umstände herunter, indem er berichtet, es gehe ihm blendend, als ob er auf Sommerfrische wäre, oder auch, dass sein Bruder ihn nicht erkennen würde, denn sei er früher schon hässlich gewesen, sei er es nun umso mehr.
Nach seiner Gefangennahme durch die Truppen der Wehrmacht wurde er vom Frontstalag 150 in Auxerre ins Stalag III-C (Drzewice bei Kostrzyn) mit der Nummer 11627 gebracht. Dieses Lager befand sich etwa 100 Kilometer östlich von Berlin bei Kostrzyn (damals Preußen, heute Polen) und wurde seit 1938 als Häftlingslager unter schwerer Missachtung der Genfer Konvention von 1929 benutzt.
Er wurde von Frankfurt nach Mauthausen deportiert, wo er am 5. August 1941 mit der Häftlingsnummer 3627 eingetragen wurde. Nach knapp eineinhalb Monaten im Hauptlager wurde seine Überstellung am 20. Oktober 1941 nach Gusen gemeinsam mit Manuel Batalla Paúl aus Borriana, Vicente Catalá aus Moncofa, José Ballester aus Eslida und Joaquín Dobón aus Onda angeordnet. Dort bekam er die Häftlingsnummer 14049 zugewiesen.
Jacinto Carrió Villaseca wurde am selben Tag wie Vicente Ramón Martí, am 20. Oktober 1941, nach Gusen gebracht. In seinen Memoiren berichtete er:
„Wir waren etwa tausend Mann. Wir wurden zum Appell berufen, ohne Mütze, kurz vor Aufbruch zu unserem neuen Bestimmungsort. Das Lager Gusen lag 3 Kilometer von Mauthausen entfernt, am linken Donauufer bei Sankt Georgen. Dort angekommen passierten wir das Tor. Ein elektrischer Maschendrahtzaun umgab das ganze Lager. Zweiunddreißig Baracken aus dunklem Holz reihten sich zu beiden Seiten einer langen Straße aneinander. Die Größe dieses Lagers übertraf bei Weitem jene von Mauthausen, ebenso dessen Verfall. Umso schlimmer waren die Lebens-, Hygiene- und Gesundheitsbedingungen.
Einige Funktionshäftlinge brachten Tische. Dort setzten sich ein paar Schreiber hin, um uns einzutragen. Sie vermerkten unsere Namen und gaben jedem von uns eine Nummer. Am Tag nach unserer Ankunft wurden wir mit Schlägen aufgeweckt. Es gab nur 40 Wasserhähne und 5 Aborte für zwei Baracken.
Ein Häftling, der schon länger im Lager war, empfahl uns:
‚Sucht euch einen guten Kapo aus und arbeitet außerhalb. Die, die drinnen bleiben, unterstehen dem Zigeuner.‘
‚Wer ist der Zigeuner?‘
‚Chmielewski, ein karger, widerlicher Deutscher polnischer Herkunft, der jeden kaputtmacht, der ihm unterkommt. Die Polen wollen uns nur liquidieren.‘“
Als er in Gusen ankam, war er wohl schwerkrank, denn kurz danach verstarb er am 29. November 1941 um 5:20 Uhr an Kreislaufstörung und Körperverfall. Er war 30 Jahre alt. Die Todesbenachrichtigung wurde 1950 von Frankreich an seine Witwe Dolores Llopis Traver in die Calle de San Andrés Nr. 14 in Borriana geschickt.
Lara Cardona Fernández
Vicente Ramón Martí López nació el 18 de julio de 1911, aunque fue inscrito el día 19. Hijo de Ramón Martí Fuster y de Carmen López Veral, domiciliados en les Alqueries del Millars, Borriana. Era el mayor de los cuatro hermanos, seguido por Bautista, Josefina y Carmen. El 5 de agosto de 1936 contrajo matrimonio civil con Dolores Llopis Traver, y se domiciliaron en la calle de Santa Elena, número 13 de Borriana. De profesión era agricultor.
Fue herido en la Batalla del Ebro y evacuado a Barcelona. Al acercarse las tropas sublevadas fue conducido hasta la frontera francesa en febrero de 1939. Gracias a las cartas conservadas por la familia Martí Valls podemos establecer casi toda la cronología de su paso por Francia. Un total de once cartas escritas por él, una a su tía Josefa María, Jomarieta, y las otras diez a su hermano Bautista, Batiste, que van desde el 8 de mayo de 1939 hasta el 2 de junio de 1940; un par escritas por Batiste que le fueron devueltas al no encontrar destinatario y otra carta incompleta (un esbozo) donde Batiste pide un favor para buscar a su hermano, cuenta quién es y da referencias familiares, sabedor de que lo han apresado los alemanes y que desde ese momento no ha tenido ninguna otra noticia.
En los primeros momentos fue tratado de sus graves heridas en el Hospital de Refugiados, de la calle de San Sebastián número 66, tercer piso, sala 15, de Marsella. Después pasó al campo de refugiados españoles y al hospital de Ancenis, en la región del Loira. De ahí al Château La Roche de Beaulieu, en la región de Nueva Aquitania. Con las heridas sin curar todavía, lo trasladaron a la calle G, barraca 25, compañía 52 de campo de Saint Cyprien. El 24 de septiembre de 1939 pasó a Argelès-sur-Mer, concretamente al campo número 3, barracón 370, hasta el 9 de marzo de 1940, cuando es reclamado por la 1ª sección. Desde Argelès es trasladado a Chalvignac, distrito de Mauriac, en la región de Cantal. En mayo de 1940 la familia dejó de recibir correspondencia de Vicente Ramón.
En las cartas se puede leer como intenta no preocupar a su hermano Batiste por las heridas, hasta que, por la insistencia del hermano, le cuenta que ha quedado inútil de una pierna y le explica sin especificar demasiado que le han amputado algún trozo de hueso del pie y de la pierna. En un momento de abatimiento, le admite que ha quedado inútil, y que para volver a España a pedir limosna se queda donde está. Pese al drama que estaba sufriendo con todo lo que estaba pasando, hay un punto cómico en su carta para rebajar la tensión: cuenta chistes o quita hierro al asunto diciéndole que está a las mil maravillas, como de veraneo, o que no lo reconocería, ya que si antes era feo ahora todavía lo era más.
Tras su detención por las tropas de la Wehrmacht, fue enviado desde el frontstalag 150 en Auxerre al stalag III-C (Alt Drewitz bei Küstrin), con el número 11.627. Este campo estaba situado a unos 100 kilómetros al este de Berlín, cerca de la ciudad de Küstrin (Kostrzyn, Prusia, actualmente Polonia), utilizado desde 1938 como centro de detención de prisioneros y ejemplo flagrante de la violación de la Convención de Ginebra de 1929.
Fue deportado a Mauthausen desde Frankfurt e inscrito en las oficinas el 5 de agosto de 1941 donde se le asignó la matrícula número 3.627.Llevaba apenas un mes y medio en el campo central cuando se ordenó su traslado a Gusen junto a Manuel Batalla Paúl de Borriana, Vicente Catalá de Moncofa, José Ballester de Eslida y Joaquín Dobón de Onda el 20 de octubre de 1941. Fue inscrito con la matrícula núm. 14.049.
Jacinto Carrió Villaseca fue enviado a Gusen el mismo día que Vicente Ramón Martí, el 20 de octubre de 1941, y explicaba en sus memorias lo siguiente:
„Érem un grup d’un miler d’homes aproximadament. Vam formar tots, sense gorra, a punt de sortir cap al nostre nou destí. El camp de Gusen es trobava a 3 quilòmetres de Mauthausen, a la ribera esquerra del Danubi, prop de Saint Georgen. En arribar, vam travessar el portal. Una filferrada electrificada voltava tot el camp. Trenta-dues barraques de fusta fosca d’arrengleraven a banda i banda d’una llarga avinguda. Les dimensions d’aquest camp superaven de molt les de Mauthausen, també el seu estat de deteriorament. En canvi, les condicions de vida, higièniques i sanitàries eren pitjors que les de Mauthausen.
Uns presos de serveis van portar unes taules. Uns escrivents van asseure’s per fer-nos l’afiliació. Apuntaven el nostre nom i ens donaven un número a cadascun. L’endemà de la nostra arribada, ens van aixecar a colps. Només hi havia 40 aixetes per a dos barraques i 5 vàters.
Un dels presoners que portava més temps els va recomanar:
–Busqueu un kapo bo i sortiu a treballar fora. Els qui es queden dins estan sota les ordres del Gitano.
–Qui és el Gitano?
–Chmielewski. Un alemany sec i repugnant d’origen polonés que es carrega a tot el que passa. Els polonesos només volen liquidar-nos.“
Debió llegar bastante enfermo a Gusen, pues murió muy poco tiempo después, el 29 de noviembre de 1941 a las 5.20 horas por trastorno circulatorio y decaimiento del cuerpo. Tenía 30 años. La comunicación de la defunción fue enviada desde Francia a su viuda Dolores Llopis Traver, a la calle de San Andrés núm. 14 de Borriana, en 1950.
Lara Cardona Fernández
Enviar información sobre la persona...