Tadeusz Pomierny 1895 - 1941 Bearbeiten

Tadeusz Pomierny wurde im Dorf Grodkowo, Landkreis Schröttersburg (Płock), geboren. Er war verwitwet und lebte zusammen mit seiner Mutter und seinen zwei Kindern im Dorf Podolszyce. Dort war er als Lehrer und Schulleiter tätig. Aufgrund seines Berufes zählte er in der NS-Sprache zur "Intelligenz" und wurde am 6. April 1940 als „Präventivhäftling“ festgenommen. Es handelte sich dabei um eine Gestapo-Aktion zur Bekämpfung des Widerstands innerhalb der polnischen Intelligenz, die im Zuge des Erlasses des Reichssicherhauptamtes vom 3. April 1940 im Regierungsbezirk Zichenau (Ciechanów) stattfand.

Tadeusz wurde zunächst, wie tausende andere bei dieser Aktion festgenommene unschuldige Polinnen und Polen, in das Durchgangslager Soldau gebracht. Schon am 18. April 1940 erfolgte seine Überstellung zum KZ Dachau und am 25. Mai kam er nach Mauthausen.

Am 3. September 1940 richtete seine 81-jährige Mutter ein Gesuch an die Gestapo Zichenau (Ciechanów) und bat um die Freilassung ihres Sohnes aus dem KZ-Mauthausen, da sie mit seiner Verhaftung ohne Mittel zum Leben geblieben sei und dabei seine beiden Kinder betreut. Im Gesuch betonte sie seine freundliche Einstellung zu den Volksdeutschen und fügte entsprechende Bescheinigungen der Behördenvorstehern hinzu. Ihre Bemühungen brachten jedoch kein Erfolg. Tadeusz verstarb am 11. August 1941 in Gusen.

Dr. Katarzyna Woniak, Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Quelle:

Personalakte von Tadeusz Pomierny, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/10162 (Bestand: Gestapo Zichenau)

Personalakte von Antoni Estkowski, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/8560 p.d. C (Bestand: Gestapo Zichenau)

Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej Policji Bezpieczeństwa w Polsce – Intelligenzaktion, Warszawa 2009, S. 232.

Foto:

Gesuch von Helena Pomierny, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/8560 p.d. C (Bestand: Gestapo Zichenau), S. 90.

Tadeusz Pomierny urodził się we wsi Grodkowo w powiecie płockim. Był wdowcem i żył z matką i dwójką swoich dzieci w Podolszycach, gdzie był nauczycielem i kierownikiem szkoły. Z uwagi na wykonywany zawód okupant zaliczył go do tzw. inteligencji i aresztował 6 kwietnia 1940 r. jako „więźnia prewencyjnego”. Była to na szeroką skalę zakrojona akcja Gestapo do zwalczania polskiego ruchu oporu wśród inteligencji w rejencji ciechanowskiej, oparta na rozporządzeniu Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy z dnia 3.03.1940 r. Najpierw Tadeusza umieszczono, tak samo jak tysiące innych w ramach tej akcji aresztowanych niewinnych Polek i Polaków, w obozie przejściowym w Działdowie. Już 18 kwietnia przewieziono go do KZ Dachau, skąd 25 maja 1940 r. trafił do KZ Mauthausen. 3 września 1940 r. 81-letnia matka Tadeusza skierowała do płockiego Gestapo pismo z prośbą o uwolnienie syna z KZ Mauthausen, gdyż została bez środków do życia, musząc jednocześnie zadbać o dwoje jego dzieci. Prośbę umotywowała przyjaznym nastawieniem Tadeusza do miejscowych folksdojczów, załączając odpowiednie zaświadczenia przedstawicieli urzędów. Nie przyniosło to jednak oczekiwanego skutku. Tadeusz zginął 11.08.1941 r. w Gusen.

Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Źródło:

Kartoteka Tadeusza Pomiernego, w: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, sygn. IPN GK 629/10162 (Zespół: Gestapo Zichenau)

Kartoteka Antoniego Estkowskiego, w: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, sygn. IPN GK 629/8560 p.d. C (Bestand: Gestapo Zichenau)

Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej Policji Bezpieczeństwa w Polsce – Intelligenzaktion, Warszawa 2009, s. 232.

Dokument:

Prośba matki Heleny Pomiernej, w: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, sygn. IPN GK 629/8560 p.d. C (Bestand: Gestapo Zichenau), s. 90.