Adam Traczyk 1896 - 1943 Edycja

Adam Traczyk lebte in seinem Geburtsort Budy-Matusy im Landkreis Mielau (Mława). Zusammen mit seinem Bruder Antoni besaß er dort einen landwirtschaftlichen Betrieb. Am 8. Januar 1943 kam es zu einem Partisanenüberfall auf dem Gut im nicht weit entfernten Dorf Radzimowice, das im Zuge der NS-Enteignung von einem Reichsdeutschen verwaltet wurde. Einer polnischen Quelle zufolge handelte es sich um eine durch die Deutschen vorgetäuschte Aktion, im Rahmen welcher mehrere polnische Landwirte inhaftiert bzw. vor Ort exekutiert wurden. Am 16. Januar wurden beide Brüder durch die Gestapo verhaftet, die ihnen die Mitwirkung an dem Überfall zur Last legte. Insgesamt wurden bei der Aktion sechs Personen verhaftet. Der Überfall sei als Racheakt an dem neuen deutschen Besitzer und vom enteigneten polnischen Gutsherrn initiiert worden sein. Die Brüder Traczyk waren mit dem ehemaligen Besitzer gut befreundet. Obwohl Anton und Antoni ganz entschieden die Beschuldigungen bestritten, wurden sie in das Arbeitserziehungslager Soldau (Działdowo) gebracht. Am 4. Juni 1943 erreichten sie das KZ Mauthausen. Adam starb zehn Tage nach der Ankunft, was auf die Misshandlungen während der AEL-Haft und die Strapazen des Transports schließen lässt. Sein zwölf Jahre jüngerer Brüder überlebte als Arbeiter bei Steyr im Zweiglager Gusen.

Dr. Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Quellen:

· Personalakte von Stanisław Barański, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/71 (Bestand: Gestapo Zichenau)

· Häftlingspersonalkarte von Antoni Traczyk, in: Aroslen Archives, 1.1.26/1810675

· Stanisław liski, Marian Przedpełski, Jadwiga Siedlecka, Stefan Zaleski, Słownik strat osobowych gminy Bieżuń w latach 1939-1947, Bieżuń 1993, S. 59

Adam Traczyk mieszkał w swojej rodzinnej wsi Budy-Matusy w powiecie Mława. Wspólnie ze swym bratem posiadał tam gospodarstwo rolne. 8 stycznia 1943 r. miał miejsce partyzancki napad na majątek w nieodległej wsi Radzimowice. Prawdopodobnie była to niemiecka prowokacja, służąca do fali aresztowań na rolników. Gestapo twierdziło jednak, że była to zemsta byłego wywłaszczonego właściciela majątku na obecnym niemieckim zarządcy. 16 stycznia Adam wraz ze swoim bratem Antoninem i czterema innymi osobami został aresztowany pod zarzutem współudziału w napadzie. Pomimo, że obydwaj stanowczo artykułowali swoją niewinność, Gestapo skierowało ich do obozu pracy wychowawczej w Działdowie (Arbeitserziehungslager Soldau), gdzie panowała szczególnie wysoka śmiertelność. 4 czerwca więźniowie dotarli do KZ Mauthausen. Tam, niespełna 10 dni po przybyciu, Adam zmarł, zapewne wskutek trudu przesłuchań i transportu. Jego o 12 lat młodszy brat zdołał przeżyć jako więzień w Steyr w podobozie Gusen.

Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Źródła:

· Kartoteka Stanisława Barańskiego, w: Instytut Pamięci Narodowej, IPN GK 629/71 (Zespół: Gestapo Zichenau)

· Kartoteka Antoniego Traczyka, w: Aroslen Archives, 1.1.26/1810675 

· Stanisław liski, Marian Przedpełski, Jadwiga Siedlecka, Stefan Zaleski, Słownik strat osobowych gminy Bieżuń w latach 1939-1947, Bieżuń 1993, s. 59