Франц Гандор / Franz Gandor 1920 - 1943 Edycja

Geboren am 15. August 1920 in Bestwina, Bezirk Bielski, Sohn von Franciszek und Zofia, geb. Wewerczyk, wohnhaft in Bestwinka, Bezirk Bielski. Nach Abschluss der Volksschule besuchte er in den Jahren 1933-1934 ein Gymnasium in Bielsko. Er unterbrach die Schule aufgrund der schwierigen finanziellen Lage seiner Eltern. In seinen jungen Jahren war er Mitgründer und dann stellvertretender Vorsitzender des Vereins der Schützen und Militärischen Vorbereitung (Związek Strzelców i Przysposobienia Wojskowego) in Bestwina. Er war auch der Vorsitzende des Kreises der Volksjugend in Bestwina. In den Jahren 1937 bis 1939 absolvierte er eine zweijährige militärische Ausbildung. Gandor Franciszek nahm an der September-Kampagne von 1939 teil. Nach der Flucht vom Transport zum Gefangenenlager und der Rückkehr nach Hause half er den Eltern bei der Führung des Familien-Bauernhofs, da er keine Arbeit finden konnte. Am 12. Februar 1943 wurde er wegen seiner Mitgliedschaft in der Widerstandsbewegung Racławice und im Związek Walki Zbrojnej (ZWZ; Verband für den Bewaffneten Kampf) verhaftet. Er wurde in das Konzentrationslager Auschwitz und von dort in das Konzentrationslager Mauthausen deportiert (die letzte Nachricht sandte er seiner Familie am 30. April 1943 aus dem Lager in Linz). Laut der Aussage des Mithäftlings Markiel kam er am 8. Juli 1943 im Konzentrationslager Mauthasen ums Leben.

Jerzy Klistała

Jerzy Klistała ist Autor von über 15 Büchern zu polnischen Opfern des Nationalsozialismus zwischen 1939–1945, die Biografien von ehemaligen Häftlingen der „Polenlager“ und von Häftlingen nationalsozialistischer Konzentrationslager enthalten.

Literatur:

Jerzy Klistała, Suplement do Martyrologium: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Martyrologium mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, Martyrologium mieszkańców Bielska, Białej, Martyrologium mieszkańców Żywca …, herausgegeben 2010.

Urodzony 15. sierpień 1920 r. w Bestwinie pow. bielski, syn Franciszka i Zofii z d. Wewerczyk, zamieszkały w Bestwince pow. bielski. Po ukończeniu szkoły powszechnej, w latach 1933-1934 był uczniem bielskiego gimnazjum. Przerwał naukę ze względu na ciężkie warunki materialne rodziców. W okresie młodzieńczym, był współzałożycielem a następnie wiceprezesem Związku Strzelców i Przysposobienia Wojskowego w Bestwinie. Był także prezesem Koła Młodzieży Ludowej w Bestwinie. W latach 1937-1939 odbył dwuletnie przeszkolenie wojskowe. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. Po ucieczce z transportu do obozu jenieckiego i powrocie do domu, nie mogąc znaleźć pracy – pomagał rodzicom w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego. Aresztowany 12.luty 1943 r. za przynależność do ruchu oporu - do organizacji konspiracyjnej Racławice i Związek Walki Zbrojnej (ZWZ). Przetransportowany do KZ Auschwitz, a stamtąd przesłany do KZ Mauthausen (ostatnią wiadomość przesłał rodzinie 30. kwiecień 1943 r. z obozu w Linzu). Według zeznań współwięźnia Markiela - zginął 8. lipiec 1943 r. w KZ Mauthausen.

Jerzy Klistała

Bibliografia:

Jerzy Klistała, Suplement do Martyrologium: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Martyrologium mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, Martyrologium mieszkańców Bielska, Białej, Martyrologium mieszkańców Żywca …, wyd. 2010 r.