Kazimierz Przybysz 1908 - 1944 Edycja

Kazimierz Przybysz lebte während deutscher Besatzung als Landwirt in seinem Geburtsort Cekanowo. Ende November 1943 wurde er zusammen mit Stefan Świderski, Albin Koziciński und Wacław Wochowski festgenommen und ins Polizeigefängnis Pomiechówek gebracht. Sie alle agierten in lokalen Einheiten der polnischen Heimatarmee (Armia Krajowa). Ihnen wurde nicht nur die Mitgliedschaft in dieser Organisation zur Last gelegt, sondern auch die Verbreitung von illegalen polnischen Schriften und Unterstützung des Widerstandes mit Geldzuwendungen. Gegen alle im Dorf Cekanowo verhafteten Widerstandskämpfer verhängte die Gestapo Schröttersburg (Płock) Schutzhaft im Konzentrationslager Mauthausen. Am 4. Februar 1944 erreichten sie das Lager. Der polnische Häftling war durch die Misshandlungen während der Gefängnishaft und des mehr als zweiwöchigen Transports derart geschwächt und krank, dass er wenige Tage nach der Ankunft in Mauthausen in das dortige Sanitätslager verlegt wurde. Dort starb er am 2. März 1944 an „allgemeiner Sepsis“. Heute erinnert in Cekanowo ein Denkmal an Kazimierz Przybysz und andere in Mauthausen ermordete Widerstandskämpfer.

Quellen:

Häftlingspersonalkarte von Kazimierz Przybysz, in: Arolsen Archives, 1.1.26/1703760

Personalakte von Kazimierz Przybysz, in: Arolsen Archives, 1.2.2.1/11413484 (Bestand: Gestapo Zichenau)

Autorin: Dr. Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg.

Kazimierz Przybysz w czasie niemieckiej okupacji Polski trudnił się rolnictwem w swoim rodzinnym gospodarstwie w Cekanowie. Pod koniec listopada 1943 r. razem ze Stefanem Świderskim, Albinem Kozicińskim i Wacławem Wochowskim został aresztowany i umieszczony w policyjnym więzieniu w Pomiechówku. Wszyscy należeli do konspiracyjnej Armii Krajowej. Im zarzucono nie tylko członkostwo w tej organizacji, ale także rozpowszechnianie nielegalnych ulotek i finansowe wsparcie konspiracji. Wobec wszystkich we wsi ujętych partyzantów Gestapo Schröttersburg (Płock) zarządziło „areszt ochronny” w KZ Mauthausen, dokąd przybyli 4 lutego 1944 roku. Kazimierz był do tego stopnia osłabiony maltretowaniem w więzieniu i przeszło dwutygodniowym transportem, że kilka dni później umieszczono go w obozowym szpitalu, gdzie 2 marca 1944 r. zmarł na „sepsie”. Dziś w Cekanowie Kazimierza Przybysza i innych zamordowanych przez Niemców partyzantów upamiętnia kamień pamiątkowy.

Źródła:

Karta więźnia Kazimierza Przybysza, w: Arolsen Archives, 1.1.26/1703760

Kartoteka Kazimierza Przybysza, w: Arolsen Archives, 1.2.2.1/11413484 (Zespół: Gestapo Zichenau)

Autorka: Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg.