Adam Gralewicz 1907 - 1944 Edycja

Adam Gralewicz wurde in Rydzyn Włościański, im Landkreis Mielau (Mława) geboren. Er war ledig und half seinen Eltern in der Landwirtschaft. Am 12. Oktober 1943 wurde er verhaftet und ins Polizeigefängnis Mielau gebracht. Auch 15 andere Personen aus Rydzyn, darunter seine Schwester Marianna, fielen in die Hände der Polizei. Allen wurde die Mitgliedschaft in der Geheimorganisation „Polska Organizacja Robotnicza“ (Polnischer Arbeiterorganisation) zur Last gelegt. Zuvor wurde sein Bruder Stanisław in gleicher Sache verhaftet. Er starb am 23. Mai 1943 im Polizeigefängnis Zichenau, vermutlich infolge der Misshandlungen. Adam gestand, bereits seit Frühjahr 1941 sich als einfaches Mitglied in der Organisation zu engagieren. Er zahlte Mitgliederbeitrag und las die interne Zeitschrift. Die Gestapo hielt ihn für „einen verbissenen Nationalpolen. Trotz seines Streitens dürfte der Verdacht gegen ihn zu Recht bestehen, dass er sich innerhalb der Organisation als Funktionär betätigt hat. Beweise hierfür ließen sich jedoch nicht erbringen.“ Am 28. Januar 1944 ging der Transport von 16 Insassen des Gefängnisses Pomiechówek nach KZ Mauthausen, welches erst nach einer Woche, am 4. Februar 1944, erreicht wurde. Adam wurde dem Außenlager „Zement“ Ebensee zugeteilt. Zwei Monate später sei er an „allgemeine Kreislaufschwäche“ im Häftlingskrankenbau des KZ Mauthausen verstorben. Seine Schwester wies man in das KZ Ravensbrück ein.

Dr. Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Quelle:

• Personalakte von Adam Gralewicz, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/1249 (Bestand: Gestapo Zichenau)

• Häftlingspersonalkarte von Adam Gralewicz, in: Aroslen Archives, 1.1.26/1471008

Adam Gralewicz urodził się w Rydzynie Włościańskim w powiecie mławskim, gdzie mieszkał z rodzicami i pomagał w rolnictwie. 12 października 1943 r. aresztowany i umieszczony w mławskim więzieniu. Także 15 innych osób z tej wsi wpadło w ręce policji, w tym jego siostra Marianna. Wszystkim zarzucono członkostwo w konspiracyjnej organizacji „Polska Organizacja Robotnicza“. Pół roku wcześniej w tej samej sprawie aresztowany został jego brat, Stanisław, który 23.05.1943 r. zmarł w więzieniu w Ciechanowie, z pewnością wskutek tortur i maltretowania. Adam przyznał się do przynależności do organizacji od wiosny 1941 r. Płacił składki członkowskie i czytał konspiracyjne czasopismo. Stanowisk żadnych nie piastował. Gestapo uznało go za zawziętego patriotę i pomimo braku konkretnych dowodów, stwierdziło, że Adam musiał być jednym z lokalnych przywódców. Dnia 28.01.1944 r. transport z 16 więźniami opuścił więzienie w Pomiechówku i dopiero po tygodniu przybył do KZ Mauthausen. Adama przydzielono do obozu pracy „Cement“ w Ebensee. Po dwóch miesiącach morderczej pracy w kamieniołomach Polak zmarł na „ogólną słabość układu krążenia“ w baraku leczniczym w Mauthausen. Jego siostrę zesłano do KZ Ravensbrück.

Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg

Źródła:

• Kartoteka Adama Gralewicza, w: Instytut Pamięci Narodowej, IPN GK 629/1249 (Zespół: Gestapo Zichenau)

• Kartoteka Adama Gralewicza, w: Aroslen Archives, 1.1.26/1471008