Henryk Gackowski 1919 - 1944 Edycja

Henryk Gackowski wurde in Marcjanka in der Gemeinde Wilkanowo geboren. Während des Krieges war er Landarbeiter im nahe gelegenen Dorf Niździn, wo er zusammen mit seiner Ehefrau lebte. Am 28. Oktober 1943 händigte die Gestapo Schröttersburg (Płock) ihm einen Schutzhaftbefehl mit dem Verdacht auf sein „hochverräterisches“ Engagement aus: „Er gehört als vereidigtes Mitglied der polnischen Widerstandsorganisation ‚POZ‘ an und hat laufend illegale polnische Hetzschriften erhalten und gelesen.“ Ähnlich wie viele seiner Landsleute wurde er aufgrund der Tätigkeit in der Polnischen Bewaffneten Organisation (Polska Organizacja Zbrojna) verhaftet und am 17. Dezember 1943 dem Konzentrationslager Mauthausen zugeführt. Dort teilte man ihn dem neu eingerichteten Außenkommando „Zement“ zu, das in der SS-Sprache KZ Ebensee bedeutete. Der 25-jährige Pole ertrug die harten Arbeits- und Lebensbedingungen nicht. Mitte April 1944 wurde er in das Sanitätslager des KZ Mauthausen verlegt, wo er am 2. Mai 1944 angeblich an „Kreislaufschwäche“ verstarb.

Quellen:

Häftlingspersonalkarte von Henryk Gackowski, in: Arolsen Archives, 1.1.26/1448243

Personalakte von Henryk Gackowski, in: Arolsen Archives, 1.2.2.1/11413456 (Bestand: Gestapo Zichenau)

Autorin: Dr. Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg.

Henryk Gackowski urodził się we wsi Marcjanka w gminie Wilkanowo. Podczas wojny żył jako rolnik w pobliskiej wsi Niździn. 28 października 1943 r. Gestapo Schröttersburg (Płock) wniosło o nakaz „aresztu ochronnego” podejrzewając Polaka o udział w konspiracji: „Przynależy jako zaprzysiężony członek do organizacji ruchu oporu ‚POZ‘ i nieustannie otrzymywał i czytał nielegalne broszury podżegawcze. Podobnie jak bardzo wielu jego rodaków Henryk został wzięty do niemieckiej niewoli za działalność w Polskiej Organizacji Zbrojnej i 17 grudnia 1943 r. uwięziony w obozie koncentracyjnym w Mauthausen. Tam przydzielono go do nowo utworzonego obozu pracy „cement”, oznaczającym w języku SS – KZ Ebensee. 25-letni Polak nie wytrzymał morderczej pracy i ciężkich warunków życia. W połowie kwietnia 1944 r. odesłano go do obozowego szpitala, gdzie 2 maja zmarł, rzekomo wskutek „niewydolności układu krążenia”.

Źródła:

Karta więźnia Henryka Gackowskiego, w: Arolsen Archives, 1.1.26/1448243

Kartoteka Henryka Gackowskiego, w: Arolsen Archives, 1.2.2.1/11413456 (Zespół: Gestapo Zichenau)

Autorka: Dr Katarzyna Woniak – Aleksander-Brückner-Zentrum für Polenstudien, Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg.