Feliks Martewicz 1905 - 1941 Edycja

Feliks Martewicz wurde in Cesarski Dar geboren. Er war Lehrer und Direktor der Grundschule in Osówka im damaligen Landkreis Lipno (Leipe). Am 17. Oktober 1939 führten die Einsatzgruppen und der sog. Selbstschutz (Mitglieder der deutschen Minderheit) eine große Verhaftungsaktion durch, die auf die Bekämpfung polnischer Intelligenz abzielte. Die Zielgruppe waren Lehrer. Unter dem Vorwand einer Besprechung der Schulangelegenheiten wurden alle Lehrer aus der Lipno-Umgebung zur Konferenz eingeladen. Insgesamt wurden an diesem Tag 72 Lehrer verhaftet und ins KZ Hohenbruch in Ostpreußen gebracht. Von dort gelangte er, wie viele andere verhaftete Lehrer, in das Arbeitserziehungslager Soldau (Działdowo). Am 18. April 1940 erfolgte seine Einweisung ins KZ Dachau und am 25. Mai 1940 seine Überstellung nach Mauthausen. Nur wenige der im Rahmen dieser Aktion verhafteten Lehrer überlebten die KZ-Haft. Feliks wurde am 8. Dezember 1941 in Hartheim ermordet.

Dr. Katarzyna Woniak, Universität Augsburg

Quellen:

Personalakte von Feliks Martewicz, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/3403 (Bestand: Gestapo Zichenau)

Marian Walczak, Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej, Warszawa 1995, S. 492

Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej Policji Bezpieczeństwa w Polsce – Intelligenzaktion, Warszawa 2009, S. 180

Feliks Martewicz urodził się we wsi Cesarski Dar. Był nauczycielem i dyrektorem szkoły podstawowej w Osówce, w powiecie Lipno. 17 października 1939 r. niemieckie grupy operacyjne (Einsatzgruppen) oraz tzw. Selbstschutz (członkowie mniejszości niemieckiej) przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję zwalczania polskiej inteligencji i pod pretekstem omówienia spraw oświaty zaprosiły nauczycieli z okolic Lipna na konferencję, po czym aresztowały wszystkich przybyłych. Łącznie ujęto 72 nauczycieli i umieszczono ich w obozie koncentracyjnym w Hohenbruch w Prusach Wschodnich. Stamtąd Feliks trafił, podobnie jak wielu innych nauczycieli, do obozu przejściowego w Działdowie (Soldau). 18.04.1940 r. przewieziono go do KZ Dachau a 26.05.1940 do Mauthausen. Tylko nieliczni aresztowani w tej akcji nauczyciele zdołali przeżyć katorgę KZ. Feliks zginął 8.12.1941 r. w Hartheim.

Dr Katarzyna Woniak, Universität Augsburg

Źródła:

Kartoteka Feliksa Martewicza, w: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, sygn. IPN GK 629/3403 (Zespół: Gestapo Zichenau)

Marian Walczak, Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej, Warszawa 1995, s. 492

Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej Policji Bezpieczeństwa w Polsce – Intelligenzaktion, Warszawa 2009, s. 180