Jan Śmigielski 1888 - 1945 Edycja

Jan Śmigielski wurde 1888 in Czernice, im Landkreis Ciechanów (Zichenau) geboren. Eine Schule hat er nicht besucht. Von 1919 bis Ende 1943 arbeitete er als Abdecker im Dorf Ościsłowo und wohnte zusammen mit seinem Sohn Aleksander in Faustynowo. Sein zweiter Sohn lebte in Ciechanów; seine Ehefrau war verstorben. Am 25. Januar 1944 kam es in diesem Dorf zu einem Mord. Eine lokale Partisanengruppe erschoss den Polen Wacław W., der neben seinem Posten als Nachtwächter, auch als Spitzel („Verbindungsmann“) für die Polizei tätig war. Im Zusammenhang mit diesem Mordfall wurden Jan und sein Sohn Aleksander am 29. Januar 1944 festgenommen, weil sie mit dem ermordeten Polen sehr gut befreundet waren. Jan lag seit 1. Januar 1944 krank im Bett und hatte Wacław seitdem nicht mehr gesehen. Er wusste jedoch, dass Wacław die ihm zur Kenntnis gelangten strafbaren Handlungen der Polen bei der Gendarmerie zur Anzeige gebracht hatte, und nahm an, er sei aus Rache erschossen worden. Auch wenn die Gestapo ihm und seinem Sohn nicht nachweisen konnte, dass sie an der Ermordung des Polen beteiligt gewesen waren, so blieben sie in Haft, weil sie keiner geregelten Arbeit nachgingen und den ihnen „gegebenen Anordnungen nur widerwillig nachgekommen waren“. Am 2. Mai 1944 wurde Jan ins KZ Mauthausen eingewiesen. Er starb kurz vor der Befreiung des Lagers in Mauthausen.

Dr. Katarzyna Woniak, Universität Augsburg

Quellen:

Personalakte von Stanisław Zdunowski, in: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, Sign. IPN GK 629/7517 (Bestand: Gestapo Zichenau)

Häftlingspersonalkarte von Jan Śmigielski, in: Arolsen Archives, 1.1.26/1769487.

Jan Śmigielski urodził się w 1888 r. we wsi Czernice w powiecie ciechanowskim. Do szkoły nie uczęszczał. Razem z synem mieszkał w Faustynowie. Był wdowcem a jego drugi syn mieszkał w Ciechanowie. 25 stycznia 1944 r. doszło we wsi do mordu. Lokalna grupa partyzantów zabiła polskiego konfidenta Gestapo i policji kryminalnej Wacława W., który pełnił warty nocne. W związku z mordem aresztowano 20.01.1944 r. Jana i jego syna Aleksandra, bowiem utrzymywali przyjazne stosunki z zamordowanym Wacławem. Jednocześnie wiedzieli, że Wacław był konfidentem i nie cieszył się we wsi dobrą opinią. Uważali, że mord dokonany został z zemsty. Jan od 1.01.1944 r. leżał chory i nie widział się od tamtej pory z Wacławem. Choć policja nie mogła obu Polakom udowodnić udziału w spisku, postanowiła ich umieścić w KZ, gdyż „migają się od regularnej pracy“. 2.05.1944 r. zesłano Jana do KZ Mauthausen. Tam zginął tuż przed wyzwoleniem obozu.

Dr Katarzyna Woniak, Universität Augsburg

Źródła:

Kartoteka Stanisława Zdunowskiego, w: Instytut Pamięci Narodowej Warszawa, sygn. IPN GK 629/7517 (Zespół: Gestapo Zichenau)

Kartoteka więźnia Jana Śmigielskiego, w: Arolsen Archives, 1.1.26/1769487.