Stefan Klus 1899 - 1944 Edycja

Urodził się w dniu 4 sierpnia 1899 we wsi Łukawiec (powiat lubaczowski), jako syn Łukasza i Katarzyny Czernysz. W rodzinnej miejscowości ukończył pięć klas szkoły ludowej i kursy uzupełniające, następnie pracował przy rodzicach na roli.

W dniu 15 października 1917 został powołany do armii austro-węgierskiej – do 34 pułku strzelców w Krakowie. Po przejściu trzymiesięcznego przeszkolenia rekruckiego został wysłany na front włoski, na którym przebywał do 31 października 1918. Wycieńczony głodem powrócił do rodzinnego domu, gdzie zastały go walki z Ukraińcami o niepodległość tych ziem.

29 marca 1919 powołany do Wojska Polskiego i przydzielony do 9. kompanii 1 pułku piechoty Ziemi Jarosławskiej (przemianowanego wkrótce na 14 pułk piechoty), w szeregach której uczestniczył w wojnach polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, pozostając na froncie do końca działań wojennych. Po podpisaniu traktatu pokojowego pozostał w 14 pułku piechoty dyslokowanym do Włocławka. Mianowany podoficerem zawodowym, służył między innymi na stanowiskach pisarza (od 1 lipca 1922) i magazyniera.

W dniu 24 listopada 1923 we włocławskiej parafii pw. św. Jana plutonowy Stefan Klus zawarł związek małżeński z 18-letnią panną Jadwigą Sobieską, córką Mariana (robotnika fabrycznego) i Józefy z Jąkalskich. Ich świadkami byli sierżanci 14 pp – Stanisław Szturm i Jan Stawarski. Sakramentu małżeństwa udzielił im ks. kpt. Stanisław Murasik (kapelan włocławskiego pułku), a zgodę panu młodemu na zawarcie związku wydał dowódca 14 pułku piechoty w dniu 9 listopada 1923.

Na dzień 9 listopada 1924 nadal posiadał stopień plutonowego, a z dniem 1 stycznia 1928 awansowano go do rangi sierżanta.

Rozkazem organizacyjnym Nr 1 Dowództwa 14 pułku piechoty z dnia 16 września 1930 sierżant Stefan Klus przydzielony został do personelu kwatermistrzostwa. Takie same przydziały otrzymał na mocy rozkazów organizacyjnych Nr 1 z dnia 1 kwietnia 1932 i Nr 3 z 1 września 1933. W dniu 9 grudnia 1935 odrzucono jego wniosek o nadanie Medalu Niepodległości. Na początku 1939 w randze sierżanta zajmował stanowisko pisarza II zastępcy dowódcy pułku. Przed wrześniem 1939 został awansowany do stopnia starszego sierżanta.

W okresie okupacji mieszkał przy ulicy Żytniej 80 we Włocławku i zatrudniony był w tamtejszym Magistracie. Aresztowany przez Niemców 6 czerwca 1944 na ulicy Prymasa Karnkowskiego, po wyjściu z pracy. Przez cztery tygodnie przetrzymywany we włocławskim więzieniu. W dniu 4 lipca tr. przeniesiony do więzienia policyjnego w Łodzi-Radogoszczu, podległego Policji Bezpieczeństwa (SIPO). 2 października 1944 wywieziono go do obozu koncentracyjnego w austriackim Mauthausen (nr więźnia: 107164). Do KL Mauthausen przybył w dniu 4 października 1944, a z dniem 24 października 1944 przeniesiony został do podobozu Gusen. Zmarł 13 grudnia 1944 o godzinie 6:30 w podobozie Gusen II. Jego zgon został stwierdzony postanowieniem Sądu Grodzkiego we Włocławku z 13 marca 1946.

Dziećmi Stefana i Jadwigi byli: córka Irena Stanisława (ur. 18 września 1924 we Włocławku, jej ojcem chrzestnym został sierż. 14 pp Stanisław Dziedzic), córka Felicja Aniela (ur. 27 listopada 1928 we Włocławku) oraz syn Piotr Zbigniew (ur. 29 czerwca 1931 we Włocławku).

Starszy sierżant Stefan Klus odznaczony był:

• Brązowym Krzyżem Zasługi (1939 – za zasługi w służbie wojskowej)
• Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921
• Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę

Źródło:

14 Pułk Piechoty Ziemi Kujawskiej – Oddział piechoty Wojska Polskiego II RP

Er wurde am 4. August 1899 im Dorf Łukawiec (Landkreis Lubaczów) als Sohn von Łukasz und Katarzyna Czernysz geboren. In seinem Heimatdorf absolvierte er fünf Klassen der Volksschule sowie zusätzliche Kurse und arbeitete anschließend zusammen mit seinen Eltern auf dem Bauernhof.

Am 15. Oktober 1917 wurde er in die österreichisch-ungarische Armee einberufen – in das 34. Schützenregiment in Krakau. Nach einer dreimonatigen Ausbildung als Rekrut wurde er an die italienische Front geschickt, wo er bis zum 31. Oktober 1918 blieb. Erschöpft von Hunger kehrte er in die Heimat zu seiner Familie zurück, wo er sich im Kampf gegen die Ukrainer für die Unabhängigkeit dieses Gebietes wiederfand.

Am 29. März 1919 wurde er in die polnische Armee einberufen und der 9. Kompanie des 1. Infanterieregiments der Provinz Jarosław (bald in 14. Infanterieregiment umbenannt) zugeteilt, in dessen Reihen er am Polnisch-Ukrainischen und Polnisch-Sowjetischen Krieg teilnahm und bis zum Ende der Feindseligkeiten an der Front blieb. Nach der Unterzeichnung des Friedensvertrags blieb er im 14. Infanterieregiment, das nach Włocławek verlegt wurde. Zum Berufsunteroffizier ernannt, diente er unter anderem als Schreiber (ab 1. Juli 1922) und als Lagerist.

Am 24. November 1923 heiratete der Unteroffizier Stefan Klus in der St.-Johannes-Kirchengemeinde in Włocławek die 18-jährige Jadwiga Sobieska, Tochter von Marian (einem Fabrikarbeiter) und Józefa, geb. Jąkalska. Trauzeugen waren die Unteroffiziere des 14. Infanterieregiments - Stanisław Szturm und Jan Stawarski. Das Sakrament der Ehe wurde ihnen von Hauptmann Stanisław Murasik (Kaplan des Włocławek-Regiments) gespendet, und die Zustimmung zur Eheschließung wurde dem Bräutigam am 9. November 1923 vom Kommandeur des 14. Infanterieregiments erteilt.

Am 9. November 1924 hatte er noch den Rang eines Zugunteroffiziers inne, und am 1. Januar 1928 wurde er zum Feldwebel befördert.

Durch den Organisationsbefehl Nr. 1 des Kommandos des 14. Infanterieregiments vom 16. September 1930 wurde Feldwebel Stefan Klus dem Quartiermeisterdienst zugeteilt. Die gleichen Zuweisungen erhielt er durch die Organisationsbefehle Nr. 1 vom 1. April 1932 und Nr. 3 vom 1. September 1933. Am 9. Dezember 1935 wurde sein Antrag auf Verleihung der Unabhängigkeitsmedaille abgelehnt. Anfang 1939 wurde er im Rang eines Feldwebels zum Schreiber des zweiten stellvertretenden Regimentskommandeurs ernannt. Vor September 1939 wurde er zum Oberfeldwebel befördert.

Während der Besatzung wohnte er in der Żytnia-Straße 80 in Włocławek und war beim örtlichen Magistrat beschäftigt. Am 6. Juni 1944 wurde er von den Deutschen in der Prymas-Karnkowskiego-Straße verhaftet, nachdem er seinen Arbeitsplatz verlassen hatte. Er wurde vier Wochen lang in einem Gefängnis in Włocławek festgehalten. Am 4. Juli wurde er in das Polizeigefängnis in Łódź-Radogoszcz verlegt, welches der Sicherheitspolizei (SIPO) unterstellt war. Am 2. Oktober 1944 wurde er in das Konzentrationslager Mauthausen in Österreich gebracht (Häftlingsnummer: 107164). Er kam am 4. Oktober 1944 im Konzentrationslager Mauthausen an und wurde am 24. Oktober 1944 in das Zweiglager Gusen verlegt. Er starb am 13. Dezember 1944 um 6:30 Uhr morgens im Lager Gusen II. Sein Tod wurde durch einen Bescheid des Bezirksgerichts Włocławek vom 13. März 1946 bestätigt.

Stefan und Jadwiga hatten drei Kinder: ihre Tochter Irena Stanisława (geboren am 18. September 1924 in Włocławek, ihr Patenonkel war Stanisław Dziedzic, Sergeant des 14. Infanterieregiments), ihre Tochter Felicja Aniela (geboren am 27. November 1928 in Włocławek) sowie ihren Sohn Piotr Zbigniew (geboren am 29. Juni 1931 in Włocławek).

Oberfeldwebel Stefan Klus wurde ausgezeichnet mit:

• dem Bronzenen Verdienstkreuz (1939 – für besondere Verdienste im Militärdienst)
• die Kriegsgedenkmedaille 1918–1921
• der Medaille zum 10. Jahrestag der wiedererlangten Unabhängigkeit
• der Bronzemedaille für langjährige Verdienste

Quelle:

14 Pułk Piechoty Ziemi Kujawskiej – Oddział piechoty Wojska Polskiego II RP  (14. Infanterieregiment von Kujawy – Infanteriedivision der Polnischen Armee der Zweiten Polnischen Republik)